Ile ZUS płaci za zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia?

Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia może nadal uprawniać do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Warunki jego otrzymania oraz wysokość świadczenia różnią się od tych obowiązujących w trakcie trwania umowy o pracę. Dla działów HR ważne jest, aby znać zasady przyznawania i naliczania tego świadczenia, aby móc prawidłowo informować byłych pracowników oraz unikać nieporozumień przy rozliczeniach.

Najważniejsze informacje:

• Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia wypłaca wyłącznie ZUS – pracodawca nie bierze udziału w finansowaniu świadczenia.
• Wysokość zasiłku:
  • 80% podstawy wymiaru,
  • 100%, gdy choroba:
    • przypada w ciąży,
    • powstała w drodze do pracy/z pracy,
    • jest skutkiem procedur związanych z dawstwem komórek/tkanek/narządów.
• Podstawa wymiaru: przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy przed chorobą (pomniejszone o składki ZUS).
• Warunki otrzymania świadczenia:
  • Niezdolność do pracy powstała do 14 dni od ustania ubezpieczenia (lub do 3 miesięcy – np. przy chorobach zakaźnych),
  • Min. 30 dni ubezpieczenia chorobowego (tzw. okres wyczekiwania),
  • Brak innego tytułu do ubezpieczenia w dniu choroby.
• Maksymalny okres zasiłkowy:
  • 182 dni,
  • 270 dni w przypadku gruźlicy lub ciąży.
• Wyłączenia z prawa do świadczenia:
  • Nowe zatrudnienie lub działalność gospodarcza,
  • Prawo do renty, emerytury lub zasiłku przedemerytalnego,
  • Rejestracja jako bezrobotny,
  • Wykonywanie pracy podczas zwolnienia.
• Dokumenty potrzebne do zasiłku:
  • e-ZLA (zwolnienie lekarskie),
  • formularz Z-3a (od byłego pracodawcy),
  • wniosek złożony do ZUS (osobiście, pocztą lub przez PUE ZUS).

Spis treści:

Ile ZUS płaci za zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia? Najważniejsze zasady

Po ustaniu zatrudnienia zasiłek chorobowy wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych co do zasady wynosi 80% podstawy wymiaru, a w przypadku niezdolności do pracy przypadającej w czasie ciąży, spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, a także powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów lub w wyniku zabiegu ich pobrania – 100%.

Podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pomniejszone o obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne. Wysokość świadczenia jest więc taka sama, jak dla osób wciąż zatrudnionych, ale wypłacana jest wyłącznie przez ZUS – bez udziału pracodawcy.

Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia – kiedy przysługuje świadczenie?

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia przysługuje, jeśli niezdolność do pracy powstała w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, a w przypadku choroby zakaźnej lub innej o dłuższym okresie wylęgania – w ciągu 3 miesięcy. Warunkiem jest również posiadanie wymaganego okresu wyczekiwania, czyli co najmniej 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Świadczenie można otrzymać także wtedy, gdy niezdolność do pracy rozpoczęła się w trakcie zatrudnienia i trwa nieprzerwanie po jego zakończeniu.

Okres zasiłkowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego

Okres zasiłkowy po ustaniu zatrudnienia wynosi maksymalnie 182 dni, a w przypadku niezdolności spowodowanej gruźlicą lub przypadającej w trakcie ciąży – 270 dni. Do tego okresu wlicza się wszystkie dni niezdolności do pracy, również te przypadające w trakcie trwania umowy, o ile choroba jest nieprzerwana. Jeśli pracownik w trakcie pobierania zasiłku po ustaniu zatrudnienia odzyska zdolność do pracy, a następnie ponownie zachoruje, do nowego okresu zasiłkowego liczone są tylko te dni, które przypadają po przerwie wynoszącej co najmniej 60 dni. Wydłużenie okresu zasiłkowego jest możliwe jedynie w szczególnych przypadkach, określonych przepisami, po pozytywnej decyzji ZUS.

Wyjątki i sytuacje wyłączające prawo do zasiłku

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia nie przysługuje, jeśli osoba ma prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, pobiera zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu (np. nowa umowa o pracę, działalność gospodarcza), albo podejmuje działalność zarobkową w trakcie zwolnienia. Świadczenia nie otrzyma także osoba, która nie spełnia wymaganego okresu wyczekiwania lub utraciła prawo do zasiłku w wyniku wykonywania pracy w czasie zwolnienia lekarskiego. Ważne jest również, że w przypadku rejestracji w urzędzie pracy zasiłek chorobowy nie jest wypłacany – w takim okresie można korzystać wyłącznie ze świadczeń przysługujących osobom bezrobotnym.

Jak złożyć wniosek o wypłatę zasiłku po ustaniu zatrudnienia?

Aby otrzymać zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia, należy przekazać do ZUS komplet dokumentów – w tym elektroniczne lub papierowe zaświadczenie lekarskie (e-ZLA) oraz druk Z-3a wypełniony przez ostatniego płatnika składek. Wniosek o wypłatę świadczenia składa się bezpośrednio w placówce ZUS, listownie lub przez PUE ZUS. Niezbędne jest także potwierdzenie, że w dniu powstania niezdolności do pracy nie istniał inny tytuł do ubezpieczenia chorobowego. W przypadku choroby rozpoczętej już po ustaniu zatrudnienia, terminowe dostarczenie zwolnienia lekarskiego do ZUS (najpóźniej w ciągu 7 dni od jego wystawienia) ma kluczowe znaczenie dla zachowania prawa do pełnej wypłaty świadczenia.

Podsumowanie

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia wypłacany jest wyłącznie przez ZUS i co do zasady wynosi 80% podstawy wymiaru, a w szczególnych sytuacjach – 100%. Przysługuje osobom, które spełniają warunki ubezpieczenia chorobowego i u których niezdolność do pracy powstała w odpowiednim terminie po ustaniu umowy lub trwała nieprzerwanie po jej zakończeniu. Znajomość zasad jego przyznawania, okresu zasiłkowego i wyłączeń pozwala działom HR skutecznie informować pracowników odchodzących z firmy, minimalizując ryzyko utraty przez nich prawa do świadczenia.