Według badania “Global 2022 Gen Z and Millennial Survey” firmy Deloitte, 46 procent przedstawicieli pokolenia Z i 45 procent millenialsów odczuwa wypalenie zawodowe[1]. Zjawisko to zatacza coraz szersze kręgi i to wśród coraz młodszych osób. Nie należy go lekceważyć, a pracodawcy powinni być szczególnie wyczuleni w tej kwestii i wiedzieć jak na bieżąco reagować.
Z poniższego artykułu dowiesz się:
- Co to jest wypalenie zawodowe?
- Jakie są przyczyny wypalenia zawodowego?
- Jak wyglądają objawy wypalenia zawodowego?
- Jak leczyć wypalenie zawodowe i jak pomóc pracownikowi?
Wypalenie zawodowe – definicja
Syndromem wypalenia zawodowego po raz pierwszy zdefiniowany został przez amerykańskiego psychiatrę Herberta Freudenbergera. Określił on to zjawisko jako “spadek poziomu energii jednostki, w wyniku zbyt dużej ilości zadań stawianych przez środowisko pracy oraz przeciążenia problemami”[2].
Pojęcie wypalenia zawodowego jest bardzo często łączone z długotrwałym stresem, któremu poddany jest członek zespołu w miejscu wykonywanej pracy. Osoba dotknięta tą dolegliwością jest rozczarowana realizowanymi zadaniami i w efekcie przestaje widzieć sens w wykonywaniu obowiązków zawodowych.
Syndrom wypalenia zawodowego dotyka najczęściej osób na stanowiskach kierowniczych lub przedstawicieli zawodów, w których występuje intensywny kontakt z ludźmi. Nie jest to jednak regułą i tak naprawdę każdy pracownik może zostać dotknięty tym zjawiskiem.
Wypalenie zawodowe – przyczyny
Problem wypalenia zawodowego może mieć swoje korzenie w wielu aspektach. Do najczęstszych przyczyn możemy zaliczyć poniższe kwestie:
- przewlekły stres związany z pracą – jeśli praca wymaga wielu kontaktów interpersonalnych i wysokiego zaangażowania emocjonalnego, pracownik jest narażony na długotrwały stres i w efekcie syndrom wypalenia.
- zbyt wysokie wymagania względem pracownika – zatrudniony nie jest w stanie poradzić sobie z narzucanymi zadaniami, przez co nadmiar obowiązków prowadzi do frustracji i rezygnacji.
- brak wsparcia i perspektyw na rozwój – alienacja, brak zainteresowania problemami pracownika ze strony pracodawcy czy brak możliwości rozwoju (psychicznego i finansowego) to jeden z czynników prowadzących do wypalenia w pracy. Osoba zmagająca się z taką sytuacją przestaje widzieć sens w wykonywanych czynnościach zawodowych.
- złe warunki pracy – na przykład narażenie na ciągły hałas, brak dostępu do naturalnego światła czy brak odpowiednich narzędzi do realizowania obowiązków zawodowych.
- brak work-life balance – przyczyną wypalenia zawodowego może być również brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Taka sytuacja występuje, gdy pracownik “zabiera” pracę do domu lub pracuje w wyższym wymiarze czasowym, niż wcześniej przewidziany (nadgodziny).
Objawy wypalenia zawodowego
Podstawowe symptomy wypalenia zawodowego zostały określone w koncepcji amerykańskiej profesor psychologii Christiny Maslach. Uczona wyszczególniła trzy etapy wypalenia zawodowego.
Fazy wypalenia zawodowego:
- wyczerpanie emocjonalne – charakteryzuje się zaburzeniami psychosomatycznymi – bólami głowy, bezsennością czy drażliwością. U pracownika występuje chroniczne zmęczenie i wyczerpanie fizyczne.
- depersonalizacja – pracownik staje się obojętny i bezduszny. Dąży do ograniczenia kontaktu, zachowuje dystans, jakość jego pracy ulega obniżeniu. W interakcjach z innymi ludźmi występuje zjawisko ich odhumanizowania (na przykład na linii lekarz-pacjent).
- obniżone poczucie dokonań osobistych i własnych możliwości – praca staje się źródłem udręki, a pracownik wypada ze swojej roli. Etap ten może prowadzić do uzależnień lub rezygnacji z pracy[3].
Jak walczyć z wypaleniem zawodowym? Jak pomóc pracownikowi?
Pracodawcy nie powinni lekceważyć syndromu wypalenia zawodowego wśród swojego zespołu. Przede wszystkim należy porozmawiać z osobą, u której zauważymy objawy wypalenia zawodowego. Ważne jest określenie jej problemów oraz oczekiwań. Pracodawca nie powinien zakładać, że zatrudniony sam poradzi sobie z syndromami, które go dotknęły w środowisku pracy[4].
Metody, które pomogą przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu:
- opieka psychologiczna – specjalista pomoże pracownikowi znaleźć przyczyny wypalenia i jednocześnie podpowie jak rozwiązać problem. Warto więc zapewnić pomoc w zakresie funkcjonowania firmy, by zatrudniony wiedział, że nie jest pozostawiony sam sobie. Wsparcie w utrzymaniu równowagi psychicznej można zawrzeć w ramach świadczeń w zakresie polis pracowniczych[5].
- określenie zakresu obowiązków i rozplanowanie pracy – pracownik powinien wiedzieć, jakie firma stawia przed nim zadania i obowiązki oraz jakich rezultatów w efekcie oczekuje. Wprowadzenie terminarza pozwoli uporządkować cele i określić je w czasie. Zadbaj również o feedback – rozmawiaj z pracownikiem zarówno o aspektach do poprawy, jak i jego sukcesach i osiągnięciach.
- umożliwienie urlopu – natłok obowiązków w wielu firmach powoduje, że wielu pracowników nie może wyjechać na urlop, by “naładować baterie”. Jeśli zauważysz u pracownika objawy wypalenia zawodowego, umożliw mu wypoczynek w odpowiadającym mu okresie.
- kontrola czasu pracy – warto obserwować czy pracownicy nie podejmują się zadań, które przerastają ich możliwości. Efektywna praca powinna iść w parze z odpoczynkiem i regeneracją. Pracownicy pracujący “po godzinach” są bardziej narażeni na wypalenie.
- benefity pracownicze – atrakcyjne, dodatkowe świadczenia pracownicze pomogą pracownikowi zachować równowagę między pracą a życiem prywatnym. Być może również odkryją w nim nową pasję.
Istotna jest również profilaktyka. Jak uniknąć wypalenia zawodowego? Przede wszystkim nie należy nieustannie pracować na najwyższych obrotach i dbać o work-life balance. Bardzo istotną kwestią są również pasje poza pracą – nie pozwólmy, by praca wypełniała całe nasze życie z czasem wolnym włącznie. Specjaliści wskazują, że ważna jest również regularna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta.
Podsumowanie
Wypalenie zawodowe to poważny problem, który z jednej strony rujnuje zdrowie pracownika, a z drugiej ma negatywny wpływ na działalność przedsiębiorstwa. Organizacje powinny więc wdrażać programy, które umożliwią skuteczną reakcję na problem i pozwolą pomóc pracownikowi wrócić na właściwe tory i ponownie cieszyć się pracą.
Przypisy:
- https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/about-deloitte/articles/raport-global-2022-gen-z-and-millennial-survey.html
- https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/syndrom-wypalenia-zawodowego-objawy-przyczyny-leczenie-skutki/
- https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/10310/8810
- https://b2b.katalogmarzen.pl/wypalenie-zawodowe-jak-pomoc/
- https://zdrowiewpracy.pl/zdrowie-pracownika/wypalenie-zawodowe-oficjalnie-problemem-zdrowotnym/
Chcesz poznać
szczegółową ofertę?
Skontaktuj się z nami!
NAJNOWSZE POSTY NA BLOGU
